Παλαιά Ξάνθη

Συχνά χώροι, αντικείμενα και ήχοι μας υπενθυμίζουν οδυνηρά γεγονότα. Οι μνήμες αυτές αναδεικνύουν την ανάγκη διαρκούς αναμέτρησης με το παρελθόν για την κατανόηση και αποδοχή […]

Μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 1870 που έπληξε τη Γενισέα, η Ξάνθη αναδείχθηκε ως η νέα διοικητική πρωτεύουσα, γνωρίζοντας μια περίοδο μεγάλης ανάπτυξης, ενισχυμένης από […]

Στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Μαυρομιχάλη βρισκόταν ένα από τα πιο παλιά καφενεία της Ξάνθη, η περίφημη «Ωραία θέα». Χτίστηκε γύρω στο 1910 […]

Η ιστορική σημασία του διατηρητέου παραδοσιακού οικισμού της Ξάνθης καταδεικνύεται και από τον ρόλο του ως τεκμήριου ενός πλήρως δομημένου περιβάλλοντος της κοινοτικής οργάνωσης του […]

Στο «Βιογραφικό σε πρώτο πρόσωπο» που δημοσιεύτηκε στο πρόγραμμα του φεστιβάλ της Μελβούρνης τον Μάιο του 1980 ο Μάνος Χατζιδάκις γράφει: «Γεννήθηκα στις 23 του […]

Ο παραδοσιακός τρόπος μέτρησης του χρόνου στην οθωμανική αυτοκρατορία γινόταν με βάση την κίνηση του ήλιου και εξυπηρετούσε κυρίως θρησκευτικές ανάγκες. Κατά συνέπεια κάθε πόλη […]

Στην περίοδο της οικονομικής ευημερίας της Ξάνθης, που διήρκεσε μεταξύ των ετών 1860 και 1910, ολοκληρώθηκε η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής που συνέδεε τη Θεσσαλονίκη […]

Η εισαγωγή της καλλιέργειας του καπνού στην Οθωμανική Αυτοκρατορία χρονολογείται προς τα τέλη του 16ου αιώνα. Από τον 17ο αιώνα η περιοχή της Ξάνθης αναδεικνύεται […]

Ο οικισμός της Παλιάς Πόλης απέκτησε τη σημερινή του μορφή μετά την τρίτη δεκαετία του 19ου αιώνα. Στις αρχές του 20ου είχε πλέον τα χαρακτηριστικά […]

Η περίοδος από το 1870-1900 αναδεικνύεται ως μία από τις πιο κρίσιμες για την πόλη της Ξάνθης κατά τον 19ο αιώνα. Κατά τη διάρκεια αυτής […]

Στα τέλη του 14ου αιώνα οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν τη βυζαντινή Ξάνθεια και δημιουργούν ένα νέο διοικητικό κέντρο, τη Γενιτζέ Καρά Σου (σημερινή Γενισέα). Μετά το […]

Η μεγάλη οικονομική άνθηση της Ξάνθης μετά το 1860 επηρέασε και την πολεοδομική της εξέλιξη. Στα νότια της παλιάς πόλης, άρχισαν να χτίζονται καταστήματα και […]

Η ανάγκη νοσοκομείου στην Ξάνθη ήταν εμφανής από την αρχή του 20ου αιώνα και η Δημογεροντία Ξάνθης αποφάσισε την ίδρυσή του τον Απρίλιο του 1902. […]

Η ελαιογραφία της ζωγράφου Ειρήνης Χατζησάββα απεικονίζει την οδό Υδραγωγείου, στην ομώνυμη συνοικία που βρίσκεται στο βόρειο άκρο της Παλιάς Ξάνθης, μακριά από το πολύβουο […]

Η εβραϊκή κοινότητα της Ξάνθης, αν και μικρή σε αριθμό, έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην εξέλιξη της πόλης. Οι πρώτες οικογένειες Εβραίων φαίνεται πως εγκαταστάθηκαν στην […]

Η ελαιογραφία της ζωγράφου Ειρήνης Χατζησάββα απεικονίζει την οδό Πινδάρου, που καταλήγει στο ανατολικό άκρο της Παλιάς Ξάνθης, δίπλα στον ποταμό Κόσυνθο. Τα κτίρια αποτελούν […]

Η μικρή αυτή τρίκογχη εκκλησία που «εποπτεύει» αφ’ υψηλού την Παλιά Πόλη της Ξάνθης είναι το καθολικό της μονής των Παμμεγίστων Ταξιαρχών. Οι σεισμοί του […]

Αν και ο όρος «τεκές» στη νεοελληνική γλώσσα έχει πάρει αρνητική χροιά, στην Οθωμανική αυτοκρατορία οι τεκέδες αποτέλεσαν χώρους συγκέντρωσης μεταξύ άλλων των λεγόμενων «δερβίσηδων», […]

Το τέμενος Τσινάρ (Çınar Camii) βρίσκεται στην συνοικία Ασά, στο νοτιοανατολικό τμήμα της πόλης της Ξάνθης. Πήρε το όνομά του από τον μεγάλο πλάτανο που […]

Το Πόρτο Λάγος είναι το βορειότερο λιμάνι σε ελληνικό έδαφος και αποτελεί το επίνειο της Ξάνθης. Βρίσκεται στην έξοδο της Βιστωνίδας λίμνης προς το Θρακικό […]

Η ελαιογραφία του ζωγράφου της Ξάνθης Χρήστου Παυλίδη (Αττάλεια Μικράς Ασίας 1913 – Ξάνθη 1998) απεικονίζει την οδό Υδραγωγείου στην παλιά πόλη, με τα χαρακτηριστικά […]

Η ελαιογραφία του ζωγράφου της Ξάνθης Κρυωνά Σεργκενλίδη (Κομοτηνή 1947 – Ξάνθη 2020) απεικονίζει τυπική λαϊκή κατοικία στην οδό Υδραγωγείου της παλιάς πόλης, στην ομώνυμη […]

Η ελαιογραφία του ζωγράφου της Ξάνθης Χρήστου Παυλίδη (Αττάλεια Μικράς Ασίας 1913 – Ξάνθη 1998) απεικονίζει τον χριστιανικό ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών στην παλιά πόλη, […]

Το μουσουλμανικό τέμενος Γερί Παζάρ Μεϊντάν βρισκόταν στην κεντρική πλατεία της Ξάνθης, με τον πύργο του ρολογιού να αποτελεί τμήμα του. Περιφερειακά της πλατείας υπήρχαν […]

«Μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, καθώς οι Ξανθιώτες καπνέμποροι έχουν αποδυναμωθεί, οι ξένοι καπνεμπορικοί οίκοι κυριαρχούν. Πάντως αρκετές τοπικές φίρμες παρέμειναν στο προσκήνιο ασχολούμενες με το […]

Αν και επαρχιακή πόλη, η Ξάνθη αποτελούσε από τα τέλη του 19ου αιώνα συνήθη στάση για τους περιοδεύοντες θιάσους της Αθήνας αλλά και της Ευρώπης, […]

Η ελαιογραφία του ζωγράφου της Ξάνθης Χρήστου Παυλίδη (Αττάλεια Μικράς Ασίας 1913 – Ξάνθη 1998) απεικονίζει τον χριστιανικό ναό του Αγίου Γεωργίου στην ομώνυμη συνοικία […]

Η υδατογραφία του Δημήτρη Σταθόπουλου αποδίδει μια όψη από την περιοχή όπου γίνεται το ξακουστό παζάρι της Ξάνθης. Στο κέντρο του πίνακα διακρίνεται το 1ο […]

Η ελαιογραφία του Χρήστου Παυλίδη, ζωγραφισμένη το 1949, αποδίδει χριστιανικό ναό στην παλιά πόλη της Ξάνθης, που είναι αφιερωμένος στον Ακάθιστο Ύμνο και χρονολογείται στα […]

Σήμερα η πόλη της Ξάνθης χαρακτηρίζεται από το περιαστικό της δάσος, το οποίο όμως δεν υπήρχε στις αρχές του 20ού αιώνα. Στη φωτογραφία απεικονίζεται η […]

Κόσυνθος ή αλλιώς «Ξηροπόταμος» (Kuru çay στα τούρκικα) είναι το μεγάλο, χειμαρρώδες ποτάμι της Ξάνθης, που δημιουργεί ένα φυσικό όριο στην Παλιά Πόλη και τη […]

Η επιτυχία της Ξάνθης ως καπνοπαραγωγική περιοχή οφειλόταν, εκτός από την έντονη δραστηριότητα των καπνεμπόρων, και στο γεγονός ότι στην περιοχή ευδοκίμησε ο λεγόμενος «μπασμάς», […]

Σε πρώτο επίπεδο  της φωτογραφίας φαίνεται ένας λιθόστρωτος δρόμος της παλιάς Ξάνθης και ένα παιδί, ένα μικρό κορίτσι στην άκρη του. Στη μέση της φωτογραφίας […]

Η φωτογραφία παρουσιάζει τη διασταύρωση των οδών Γ. Σταύρου και Κονίτσης στην παλιά πόλη της Ξάνθης. Σε πρώτο πλάνο φαίνεται ο χωματόδρομος που υπήρχε εκεί […]

Τον Αύγουστο του 1913 η Ξάνθη βρίσκεται εν μέσω της 1ης Βουλγαρικής Κατοχής, μετά τους Βαλκανικούς πολέμους. Η περίοδος αυτή ήταν ιδιαίτερα δύσκολη για τους […]

Χαρακτηριστική φωτογραφία του οικισμού της Παλιάς Πόλης, με κτίρια παραδοσιακής και εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής να «μπλέκονται» σε δαιδαλώδη σοκάκια. To ιδιόρρυθμο αυτό περιγράφει άριστα ο Μάνος […]

«Ελπίζω ότι συντόμως αναχωρώ» γράφει ο αποστολέας μιας καρτ ποστάλ με φόντο τη συνοικία του Ταμπακχανέ (των βυρσοδεψείων) της Ξάνθης, στις 7 Ιουνίου το 1910. […]

Τους καλοκαιρινούς μήνες, σχεδόν όλοι οι ανοιχτοί χώροι της παλιάς Ξάνθης γέμιζαν από τελάρα και «κρεμανταλάδες» με σειρές από φύλλα καπνού, που ξεραίνονταν στον ήλιο. […]

Η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 υπήρξε το πιο καθοριστικό γεγονός της βασιλείας του Όθωνα. Οι πρώτες μαρτυρίες το βράδυ της επανάστασης ανέφεραν πως ο […]

Η σημερινή οδός Μιχαήλ Καραολή στην Ξάνθη, η οδός Καπνομάγαζων σύμφωνα με τη λεζάντα της φωτογραφίας. Σήμερα διασώζονται ελάχιστα δείγματα από τα κτίρια των καπναποθηκών […]

Ιππήλατες άμαξες, αυτοκίνητα, άνθρωποι, καταστήματα, δέντρα επί της οδού Κωνσταντινουπόλεως, της σημερινής δηλαδή οδού Καραολή, στην Ξάνθη. Η φωτογραφία χρονολογείται στα τέλη της δεκαετίας του […]

Η άφιξη των προσφύγων κατά την περίοδο 1922-1923 άλλαξε την όψη της Ξάνθης, καθώς μια σειρά από νέους συνοικισμούς άρχισαν να δημιουργούνται δίπλα στους υπάρχοντες. […]

Κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου στην κεντρική πλατεία της Ξάνθης βρισκόταν η πιάτσα με τα επιβατικά μέσα που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι για τις μετακινήσεις τους. […]

Η δεύτερη βουλγαρική κατοχή της Ξάνθης έλαβε τέλος στις 4 Οκτωβρίου του 1919, όταν η 9η Μεραρχία του Ελληνικού στρατού εισήλθε στην πόλη υπό τη […]

Κρυμμένο ανάμεσα στα στενά σοκάκια, το τέμενος Αχριάν βρίσκεται εκεί από τον 16ο αι., στην ομώνυμη συνοικία της Παλιάς Πόλης της Ξάνθης. Η ονομασία προέρχεται […]

Φωτογραφία από καπναποθήκη της Ξάνθης στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, που απεικονίζει ανθρώπους διαφόρων ηλικιών και οικονομικής κατάστασης. Σε πρώτο πλάνο καπνεργάτες μικρής ηλικίας, σταυροπόδι […]

Στα τέλη του 19ου αιώνα η Ξάνθη αρχίζει να επεκτείνεται έξω από τα όρια του παραδοσιακού οικισμού. Νεόδμητες συνοικίες οργανώνονται γύρω από τα κτίρια των […]

Εκεί που σήμερα βρίσκεται το φημισμένο και πολύβουο σαββατιάτικο παζάρι της πόλης, μέχρι το 1919 ακούγονταν μόνο τα νερά από τη δευτερεύουσα κοίτη του ποταμού […]

Πλανόδιοι έμποροι να διαλαλούν τα εμπορεύματά τους, άμαξες που τις σέρνουν άλογα, διαφορετικές γλώσσες και θρησκείες συναντιούνται εκεί που σήμερα βρίσκεται η κεντρική πλατεία της […]

Το εμπόριο καπνού και η οικονομική άνθηση της Ξάνθης οδήγησε στην αύξηση των ταξιδιωτών που επισκέπτονταν την πόλη. Για τον λόγο αυτό ανεγέρθηκε ένας μεγάλος […]

Τα «πυργόσχημα» περίπτερα της κεντρικής πλατείας, φτιαγμένα σε ευρωπαϊκά πρότυπα, φαίνεται πως αποτελούσαν σημείο αναφοράς, καθώς οι οδηγοί των ταξί ξαποσταίνουν στη σκιά τους, περιμένοντας […]

Η κεντρική πλατεία της Ξάνθης, γεμάτη από σειρές τραπεζοκαθισμάτων υπαίθριου καφενείου. Στο κέντρο της φωτογραφίας είναι το κτίριο της Υποδιοίκησης της Ξάνθης, που δεν υπάρχει […]

Καταυλισμός ελληνικών στρατευμάτων στα δυτικά περίχωρα της πόλης της Ξάνθης, κατά την περίοδο των Βαλκανικών πολέμων. Οι στρατιώτες της φωτογραφίας φορούν τη χειμερινή ευζωνική στολή. […]

Κοντινή λήψη του ρολογιού της κεντρικής πλατείας της Ξάνθης, πιθανώς τραβηγμένη από τον μιναρέ του τζαμιού που βρισκόταν στην πλατεία. Ο πύργος του ρολογιού κατασκευάστηκε […]

Η συνοικία Μητροπόλεως αποτέλεσε παραδοσιακά τον χώρο όπου κατοικούσαν άνθρωποι από την αστική τάξη της πόλης. Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του […]

Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα η Ξάνθη είχε αρχίσει να εξελίσσεται σε ένα ακμάζον αστικό κέντρο της περιοχής. Η αναδιοργάνωση της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας της […]

Εορτασμός των Θεοφανείων στη γέφυρα του ποταμού της Ξάνθης, Κόσυνθου. Η φωτογραφία χρονολογείται πριν από το 1912, όταν η ξύλινη γέφυρα γκρεμίστηκε στις πλημμύρες εκείνης […]

Στη φωτογραφία το κτίριο του Παρθεναγωγείου της ελληνικής κοινότητας της Ξάνθης, που κτίστηκε το 1863 και βρισκόταν στην πλατεία Μητροπόλεως. Κατεδαφίστηκε το 1963. «Οι κάτοικοι […]

Καρτ-ποστάλ που γράφτηκε στην Ξάνθη στις 25/7/1915. Φαίνεται η σημερινή οδός Μιχαήλ Καραολή, που οδηγούσε από την κεντρική πλατεία στην περιοχή των Καπναποθηκών και του […]

«Στα μέσα του 19ου αιώνα… η Ξάνθη εξελίσσεται ταχύτατα σε διεθνές κέντρο επεξεργασίας και εμπορίας περιζήτητου, για την ποιότητά του, καπνού… Οι #καπναποθήκες της Ξάνθης ήταν χτισμένες […]

H Ξάνθη, αν και είναι κτισμένη περίπου 30 km προς τα βόρεια του Θρακικού πελάγους, έχει… παραλία! Η λεγόμενη «παραλία» της Ξάνθης (στη σημερινή οδό […]

Μητροπολιτικό Μέγαρο (Πλατεία Μητροπόλεως). «Επιβλητικό κτίριο του 1896 σε ρυθμό νεοκλασικό με νεοαναγεννησιακά διακοσμητικά στοιχεία. Κτίσθηκε από τον Μητροπολίτη Ιωακείμ Σγουρό με εισφορές της κοινότητας […]

Σε πρώτο πλάνο, η οδός Γεωργίου Σταύρου. Η λήψη πιθανώς έγινε από το κτίριο του παραρτήματος της Εθνικής τράπεζας, στο οποίο οδηγεί η -πεζοδρομημένη σήμερα- […]

Ένα τηλεγράφημα, το κατεξοχήν μέσο μετάδοσης πληροφοριών μέσω της μεταφοράς ήχων από καλώδια ή ραδιοκύματα, έστειλε ο Μητροπολίτης Ξάνθης, Άνθιμος (1862-1922), καθώς και Σωματεία της […]

Ο Πύργος του Ρολογιού στην κεντρική πλατεία της πόλης ήταν κτισμένος σε επαφή με το ανύπαρκτο σήμερα κεντρικό τέμενος του οικισμού, τονίζοντας την αψιδωτή του […]

Η πλατεία του υπαίθριου παζαριού στις αρχές του 20ου αιώνα, με κρήνη εξαγωνικής κάτοψης και τον πύργο του ρολογιού πίσω από το δέντρο. Το σημείο […]