Οι πρώτοι Εβραίοι

Οι πρώτοι Εβραίοι, καπνεργάτες ως επί το πλείστον, εγκαθίστανται στην Ξάνθη μάλλον γύρω στο 1875. Από τότε υπάρχει στην πόλη μια μικρή εβραϊκή κοινότητα που ακμάζει μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της 4ης Μαρτίου του 1943, οπότε οι Εβραίοι της Ξάνθης συνελήφθησαν από τις κατοχικές βουλγαρικές δυνάμεις και οδηγήθηκαν με τρένα και πλοία στην Τρεμπλίνκα. Ένας από τους ελάχιστους επιζώντες της κοινότητας ήταν ο Γιουδά Περαχιά, που κατάφερε να επιβιώσει, καθώς την επίμαχη ημέρα της σύλληψης βρισκόταν στην Καβάλα. Ο Περαχιά γεννήθηκε το 1886 και ήταν γόνος μιας διακεκριμένης Ιταλοεβραϊκής οικογένειας. Διετέλεσε διευθυντής της καπνικής εταιρείας Commercial Company of Salonica Ltd στην Ξάνθη, ήταν πολύγλωσσος και συγγραφέας. Ήδη το 1963 δηλώνει ως «ο μοναδικός Εβραίος κάτοικος Ξάνθης». Πέθανε το 1970. Η φωτογραφία εικονίζει τον σιδηροδρομικό σταθμό της Ξάνθης στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1920, όπως περίπου θα ήταν το πρωί της 4ης Μαρτίου του 1943.