Κόσυνθος ποταμός
Η ιστορία μιας λέξης αναδεικνύει την πρωτεϊκή φύση των νοημάτων της μέσα στον χρόνο. Ο ποταμός της Ξάνθης Κόσυνθος υφαίνει τη δική του αφήγηση, καθώς ρέει από το όρος Χαϊντού προς την Αναστασιούπολη (βυζαντινό Περιθεώριο) και τις εκβολές του στη λίμνη Βιστονίδα. Ο ποταμός που ξεκίνησε ως μυθικός Κόσυνθος ή Κοσσινίτης., λέγεται ότι ήταν το μέρος όπου τα άλογα του Διομήδη αγρίευαν και γίνονταν ανθρωποφάγα κάθε φορά που ξεδιψούσαν στα νερά του. Στην οθωμανική εποχή μετονομάστηκε σε Κουρού Τσάι (Kuru çay, Ξηροπόταμος). Περνώντας ανάμεσα από την Παλιά Πόλη και τη συνοικία Σαμακώβ, διέσχιζε και την περιοχή του σημερινού Παζαριού. Αυτό γινόταν καθώς τότε είχε σε εκείνο το σημείο δύο κοίτες και μια νησίδα ανάμεσά τους, όπου βρίσκονταν τα σφαγεία και τα βυρσοδεψεία. Η εκ νέου χρήση της αρχαίας ονομασίας στη σύγχρονη πια Ξάνθη δεν είναι απλώς μια νοσταλγική αναφορά στο παρελθόν, αλλά και μια ψηφίδα συγκρότησης συλλογικής μνήμης στη βάση του αρχαίου παρελθόντος, καθώς αιώνες τώρα ο Κόσυνθος διαμορφώνει το κοσμοείδωλο των κατοίκων της περιοχής, όπως τα φερτά υλικά του την όχθη της Βιστωνίδας.
Στην εικόνα επιστολικό δελτάριο (περί τα 1900) που απεικονίζει τον Κόσυνθο, όπως φαινόταν από τη συνοικία Σαμακώβ.
Δημιουργός: Παράσχου, Νικόλαος, Κωνσταντάκη (N.C.P.) Λονδίνο, Ξάνθη, Wightman & Co, Ltd. Λονδίνο
Προέλευση: Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)- Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), διαθέσιμο και στο Search Culture