Συνομιλώντας με το κοινό: Μια ημερίδα για το έργο ΑΠΟΗΧΟΙ στον Πολυχώρο Τέχνης και Σκέψης στην Ξάνθη

Η ημερίδα «Απόηχοι: Ανακατασκευή της ζωής παραδοσιακών οικισμών μέσω διαδραστικών εμπειριών και τρισδιάστατου ήχου», που πραγματοποιήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2024 στον φιλόξενο Πολυχώρο Τέχνης και Σκέψης της Ξάνθης, προσέφερε ένα μαγευτικό ταξίδι στον χρόνο και την τοπική ιστορία. Το κοινό, αποτελούμενο από κατοίκους της πόλης και εκλεκτούς προσκεκλημένους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, σε επαφή με μια ιδιαίτερη εμπειρία που συνέδεσε τις σύγχρονες τεχνολογίες με τον αυθεντικό ήχο και τον παλμό της καθημερινότητας της πολύβουης, πολυπολιτισμικής Ξάνθης του 19ου αιώνα. Στην έναρξη, χαιρετισμό απηύθυναν η κ. Μπρίκα Πολυξένη, Αντιπεριφερειάρχης Ξάνθης και ο πατήρ Παΐσιος από την Ιερά Μητρόπολη Ξάνθης και Περιθεωρίου, υπογραμμίζοντας τη σημασία της εκδήλωσης για την τοπική κοινωνία.

Ο Δρ. Βασίλειος Κατσούρος, Διευθυντής του Ινστιτούτου Επεξεργασίας Λόγου, καλωσόρισε το κοινό, ενώ ο επιστημονικός υπεύθυνος του έργου, Δρ. Γιάννης Ιωαννίδης, καθηγητής πληροφορικής στο ΕΚΠΑ και συνεργάτης του Ερευνητικού Κέντρου Αθηνά, εξήγησε το όραμα που διέπει το έργο. Η συντονίστρια του έργου, Δρ. Δέσποινα Τσιαφάκη, έκανε μια παρουσίαση του πλαισίου του έργου, των στόχων του και των φορέων που το υλοποιούν. Μίλησε, επίσης, για τις δυνατότητες των ηχοτοπίων στην πολιτισμική επικοινωνία, αναδεικνύοντας τη χρήση της τεχνολογίας για τη δημιουργία διαδραστικών εμπειριών που αποκαλύπτουν τις πολυπολιτισμικές ρίζες και τις κρυμμένες ιστορίες των παλιών κοινοτήτων σε Αθήνα και Ξάνθη.

Η επόμενη ομιλήτρια, Δρ. Μαρία Μποϊλέ, ανέλυσε τις τεχνολογικές καινοτομίες που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του έργου, εστιάζοντας στο εργαλείο narraline-storymaker. Πρόκειται για ένα εργαλείο το οποίο δίνει στους δημιουργούς τη δυνατότητα να πλέκουν σενάρια και να ενσωματώνουν πολυμεσικό περιεχόμενο. Ακόμη παρουσίασε τις δυνατότητες της εφαρμογής που απευθύνεται στους τελικούς χρήστες και προσφέρει μια μοναδική εμπειρία αφήγησης μέσα από 3Δ σκίτσα και δυναμικά ηχοτοπία που ζωντανεύουν με τη βοήθεια τρισδιάστατου ήχου.

Η κ. Νατάσα Μιχαηλίδου και η κ. Κατερίνα Σέρβη ανέπτυξαν τις προκλήσεις της ιστορικής έρευνας κατά τις προσπάθειες αναδημιουργίας της καθημερινότητας της Ξάνθης του τέλους του 19ου και αρχών του 20ου αιώνα. Εξήγησαν πώς συνδυάζεται η αφήγηση με το ηχητικό τοπίο και τη γλώσσα μέσα από διαδρομές, φανταστικά σενάρια και μεμονωμένα ηχοτοπία. Τα ηχοτοπία αυτά αναδεικνύουν ένα πολυγλωσσικό κόσμο με διαλέκτους και γλώσσες όπως τα Ξανθιώτικα, τα Γαλλικά, τα Τουρκικά, τα Αρμενικά, τα Λαντίνο, τα Πομακικά, αποκαλύπτοντας τις πολυεπίπεδες πολιτιστικές ταυτότητες που κάποτε συνυπήρχαν και άνθιζαν στην πόλη.

Στη συνέχεια, ο κ. Πάνος Γκιόκας, Διευθύνων Σύμβουλος της MENTOR, μίλησε για την ανάπτυξη της στρατηγικής επικοινωνίας του έργου. Ανέφερε τις δράσεις διάχυσης που προσέλκυσαν το κοινό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενεργοποιώντας ενδιαφέρουσες συζητήσεις γύρω από την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά της Ξάνθης.

Ακολούθησαν οι παρουσιάσεις τριών διακεκριμένων καλεσμένων, που συμπλήρωσαν και έδωσαν μια διαφορετική νότα στην εκδήλωση. Ο κ. Θανάσης Μουσόπουλος, φιλόλογος συγγραφέας και ποιητής, παρουσίασε με ένα ευχάριστα προσωπικό τόνο τη συμβολή της Κατίνας Βέικου-Σεραμέτη στην τεκμηρίωση της ξαθθιώτικης διαλέκτου, ενώ η Δρ. Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή, ομότιμη καθηγήτρια Γλωσσολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, κατέδειξε μια πλειάδα θεμάτων σχετικών με τις διαλέκτους αλλά και τη χρήση της καθαρεύουσας. Μίλησε για την τάση ομογενοποίησης τη γλώσσας και την απώλεια των διαλεκτικών ποικιλιών, την ανάγκη μελέτης των διαλέκτων, τη μεγάλη συμβολή των μη-ειδικών στην καταγραφή τους, τους ιστορικούς και κοινωνικούς παράγοντες που επιδρούν τόσο στον επιτονισμό (προσωδία) των διαλέκτων όσο και στην πρακτική εναλλαγής χρήσης διαλέκτου-καθαρεύουσας από το ίδιο άτομο. Τέλος, ο συλλέκτης κ. Τάσος Τεφρωνίδης, διαχειριστής της ομάδας στο facebook «Παλιές φωτογραφίες της Ξάνθης», παρουσίασε εξαιρετικά σπάνιες φωτογραφίες επιστολικών δελταρίων από την πλουσιότατη συλλογή του, φέρνοντας στην επιφάνεια ενδιαφέροντα ερωτήματα για την τοπογραφία και την ιστορία της πόλης.

Η ημερίδα ολοκληρώθηκε με μια θερμή συζήτηση με το κοινό, που με τη συμμετοχή του έδειξε έμπρακτα το ενδιαφέρον του για τη διατήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας της Ξάνθης, μέσω ενός έργου που εμβαθύνει με έναν διαφορετικό, πολυαισθητηριακό τρόπο στην ιστορία και την πολιτιστική ταυτότητα της Ξάνθης. . Η τελική εφαρμογή (app) για την εμπειρία της περιήγησης στην παλιά Ξάνθη μέσα από ηχοτοπία θα είναι σύντομα ελεύθερα διαθέσιμη στο κοινό, επισκέπτες και ντόπιους!

Το έργο Απόηχοι αποτελεί δράση ενίσχυσης επενδύσεων «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ» (ID 16971) / ΠΣΚΕ ΤΑΕΔΚ-06192 που υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0, με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU