Τα τρία ιστορικά μοναστήρια της Ξάνθης

Πάνω από την Ξάνθη, σε σχήμα τριγώνου, βρίσκονται τρία ιστορικά μοναστήρια: η Μονή Των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, η Μονή της Παναγίας της Καλαμούς και η Μονή Παναγίας της Αρχαγγελιώτισσας. Αυτά, μαζί με τη Μονή του Αγίου Νικολάου στο Πόρτο Λάγος, σχηματίζουν έναν «σταυρό» που, σύμφωνα με την παράδοση, προστατεύει την πόλη από καταστροφές. Παρότι η ακριβής ημερομηνία ίδρυσης των μοναστηριών αυτών δεν είναι γνωστή, η τοπική παράδοση τα ανάγει στους βυζαντινούς χρόνους. Εξάλλου, μεταξύ του 950 και 1350 μ.Χ., η οροσειρά της Ροδόπης φιλοξενούσε πολλά μοναστήρια, όπου ασκήτευαν σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Δυστυχώς, τα αρχεία των μοναστηριών έχουν χαθεί λόγω καταστροφών ή λεηλασιών, γεγονός που δυσχεραίνει την πλήρη κατανόηση της ιστορίας τους. Στην εικόνα, επιστολικό δελτάριο που απεικονίζει τη Μονή της Αρχαγγελιώτισσας.